वर्धा,
दि.20- सामाजिक वनीकरण विभागाने शतकोटी
वृक्ष लागवड कार्यक्रमा अंतर्गत जिल्‍ह्याचे उद्दिष्‍ट पूर्ण करण्‍यासाठी 16 लक्ष 96 हजार रोपांची वृक्षबँक तयार केली आहे. महात्‍मा गांधी राष्‍ट्रीय रोजगार हमी
योजने अंतर्गत वृक्ष बँक सज्‍ज झाली असून, जिल्‍ह्यातील सर्व शासकीय व निमशासकीय संस्‍थांना त्‍यांच्‍या आवश्‍यकतेनुसार वृक्ष
लागवडीसाठी रोपे सामाजिक वनीकरण विभागाकडे उपलब्‍ध आहेत.
सामाजिक वनीकरण विभागातर्फे जिल्‍ह्यात 8 रोपवाटीका विविध प्रजातींच्‍या रोपांचे संगोपन व संरक्षण करण्‍यासाठी सज्‍ज असून
100 कोटी वृक्ष लागवड कार्यक्रमा अंतर्गत सामाजिक वनीकरण विभागाला 12 लक्ष
रोपे तयार करण्‍याचे उद्दिष्‍ट देण्‍यात
आले होते. परंतु या विभागाने 13 लक्ष 45 हजार रोपे तयार केली आहे. मागील वर्षी
लागवड केलेले यामध्‍ये 4 फुटापेक्षा जास्‍त उंचीचे 64 हजार 228 तर
लहान 2 लक्ष 87 हजार 223 अशी एकूण 3 लक्ष 51 हजार 451 रोपांचा यामध्‍ये समावेश आहे. जिल्‍ह्यात
वृक्षारोपन करण्‍यासाठी उत्‍सुक असलेल्‍या सर्वांनाच
त्‍यांच्‍या मागणीनुसार वृक्ष उपलब्‍ध असल्‍याची माहिती सामाजिक वनीकरण विभागाचे उपसंचालक प्रविणकुमार
बडगे यांनी दिली.
सामाजिक वनीकरण विभागाकडे 62 प्रजातींची उंच व लहान अशी 16 लक्ष 96 हजार 451 रोपे विक्रीस उपलब्‍ध
असून, यामध्‍ये कडूनिंबाच्‍या प्रजातीची 2 लक्ष 22 हजार 726 रोपांचा समावेश आहे.
विभागात एवढ्या मोठ्या प्रमाणात
कडूनिंबाची वृक्ष असलेली सामाजिक वनीकरण विभागाची
ही वृक्ष बँक आहे.
शतकोटी वृक्ष लागवड
कार्यक्रमा अंतर्गत सामाजिक वनीकरण 12 लाख
रोपे तयार करायचे असून याच कार्यक्रमामध्‍ये 1 कोटी 89 लक्ष रुपये लावण्‍याचे उद्दिष्‍ट देण्‍यात
आले आहे. या विभागाच्‍या 8 रोपवाटीकेमध्‍ये 9 लक्ष 10 हजार लहान रोपे तर
1 लक्ष 90 हजार मोठी रोपे तयार करण्‍यात आली आहे. यामध्‍ये औद्योगिक परिसरातील डॉ.
बाबासाहेब आंबेडकर रोपवाटीकेतील 9 हेक्‍टर परिसरात सुमारे 3 लक्ष 50 हजार वृक्ष
बँक असून यामध्‍ये सुमारे 15 हजार कडूनिंबाची
रोपे तयार करण्‍यात आली आहेत. महात्‍मा गांधी रोजगार हमी योजने अंतर्गत ही वृक्षबँक तयार
करण्‍यासाठी 6 लक्ष 95 हजार 952 रुपये
खर्च करण्‍यात आले आहे. येथे 26 प्रकारच्‍या
प्रजातींचे वृक्ष आहेत.
केळझर येथील डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर रोपवाटीकेमध्‍ये 30 प्रजातीची 2 लक्ष 25 हजार 165 रोपे तयार
करण्‍यात आली असून, यामध्‍ये 52 हजार 537
कडूनिंबाची रोपे वृक्षारोपनासाठी सज्‍ज आहेत. यासोबतच गुलमोहर, अमलतास, कॅसीया ,
बीहाडा, साग, बकुळ, सिताफळ, करंजी, आवळा, महारुख , सिरस बांबू, जांभूळ आदी विविध
प्रकारच्‍या प्रजातींचा समावेश आहे.
मातृवृक्षाचे
संगोपन
सामाजिक वनीकरण विभागातर्फे केळझर येथील डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मध्‍यवर्ती रोपवाटीकेमध्‍ये मातृवृक्षाचे बँक तंयार करण्‍यात
आली असून, यामध्‍ये 26 प्रजातींची सुमारे 150
रोपे लावण्‍यात आली आहेत. औषधी
गुणधर्मासह दुर्मिळ अशा डिकेमाली, चित्रक, टेटू, बिबा, गुगुळ, आल, पारड,
चारोळी, खिरणी, वायवरण, विकसा, करु, रिठा, बकुळ, मोठा बेल, पळस, मोह आदी
प्रजातींचा समावेश आहे.
पर्यावरणाला पोषक असणा-या तसेच दुर्मिळ अशा रक्‍तचंदनाच्‍या वृक्षांचे
संगोपन करुन ती झाडे सामाजिक वनीकरण व्‍दारा
रोपवाटीकेत लावण्‍यात आली आहेत. रक्‍तचंदनासह
पिवळा धोतरा ,पुतरनजिवा आदी
वृक्षांचे संगोपनही येथे करण्‍यात आले आहे. बकुळ वृक्षांची बँक मोठ्या
मेहनतीने फुलविण्‍यात आली असून, नागपूरच्‍या उच्‍च न्‍यायालयाचे परिसरात असलेल्‍या बकुळांच्‍या
झाडांच्‍या बिया गोळा करुन त्‍याचे रोपात रुपांतर करुन सामाजिक वनीकरण विभागाने बकुळ झाडे रोपवाटीकेत सजविलेली आहेत. सामाजिक वनीकरण विभागाचे वृक्षबँक तयार करण्‍यासाठी उपसंचालक, प्रविणकुमार बडगे यांच्‍या
मार्गदर्शनाखाली लागवड अधिकारी के.एम.मेंढे, श्री.चाचरकर,केळझरचे किशोर
तडवीकर, ए.एन.पाकोजवार, आर्वी व आष्‍टी येथे ए.बी.सरदार , हिंगणघाट व देवळी येथील ए.एन.देवतळे , वर्धा येथील एम.के.
रघुवंशी हे विशेष परिश्रम घेत आहेत.
0000000
No comments:
Post a Comment